ارسی

اگر که علاقمند به مطالعه در خصوص پنجره های سنتی در معماری ایران هستید همان پنجره های چوبی زیبا که از چوب و شیشه های رنگی ساخته شدند این مطلب را از دست ندهید .

منبع تصویر بالا   https://b2n.ir/756659

کتاب زیبای ارسی پنجره های رو به نور نوشته مهدی امرائی کتابی است که به صورت تخصصی به این مقوله پرداخته . این کتاب 193 صفحه است با عکس های رنگی فراوان که موضوعات مختلفی در خصوص ارسی را تشریح نموده که در ادامه فهرست مطالب کتاب را در اختیار شما عزیزان قرار میدهم .

 

ارسی در روند سنت و نو آوری

 پیشگفتار

 فصل اول:

چوب و پنجره در معماری ایران 

تاریخچه چوب در ایران

تزیینات چوبی در معماری ایران 

 نور و انواع پنجره های مورد استفاده در معماری ایران

انواع نورگیر در معماری ایران 

 

فصل دوم:

ارسی و طرحهای آن

ارسی

 کاربرد و جایگاه ارسی

طرز کار ارسیها

 تاریخچه هندسه و طراحی

طراحی در ارسی

گره سازی

عناصر تشکیل دهنده گره

انواع گره سازی 

سبک خانه های ارسی دار

 

فصل سوم: 

مواد، ابزار و اتصالات

مواد و مصالح

چوب

شیشه 

 ابزار شناسی 

اتصالات

 

فصل چهارم: 

اجزای تشکیل دهنده ارسی

 چهار چوب

وادار

پاخور یا پاشنه ارسی 

 پاتاق یا کتیبه

انواع پاتاق

شکل پاتاقها 

در کها، لنگه ها یا چشمه ها

 

پیوست

معرفی استادان ارسی ساز و آثار آنها 

تصاویری از پنجره های ارسی پیوست 

تصاویری از خانه ها و مکانهای مهم ارسیدار 

واژه نامه

کتابشناسی

 

 

در ادامه به بخشی از مطالب این کتاب اشاره میکنم .

 

در آن زمانها که از آهن آلات خبری نبود و مردم از وجود سیمان اطلاعی نداشتند خانه های خود را با تیرهای چوبی و نی، و استفاده از خاک و گل و کاه می ساختند و خانه ها دارای پنجره های سه دری، پنج دری و هفت دری بودند. پنجره ها را در نهایت زیبایی و با استفاده از چوب گردو یا بید سرخ می ساختند؛ هلال پنجره ها وحواشی آن را با منبت کاری و ریزه کاری تزیین می کردند و قطعات کوچک شیشه الوان را در این ریزه کاریها به نحوی جای می دادند که به صورت بوته های گل و اشکال عجیب هندسی در می آمد، نقشی که عقل از زیبایی آن حیران می ماند. با ورود آهن آلات و ساختن در و پنجره و دروازه آهنی صنایع ظریف نجاری از میان برداشته شد، و نجارها ناچار برای امرار معاش، زندگی نجاری خود را رها کردند و هر چه تخته ساخته بودند عاقبت کارگاههای خود را با آن تخته کردند.با جایگزین شدن پنجره های آهنی به جای پنجره های ارسی و چوبی، عامه مردم پنجره های بسیار زیبای چوبی و ارسیهای دل انگیز منازل خود را هیزم اجاق کردند و به جای آنها پنجره های آهنی که ضریب ایمنی و اطمینان بیشتری داشت، قرار دادند، اما پنجره های آهنی هرگز نتوانست گوشه ای از زیبایی پنجره های چوبی را پر کند و به علاوه موجب جذب سرما در زمستان و گرما در تابستان می گردید.

 اگر به شهرهای تاریخی اصفهان، کاشان، شیراز، سنندج، کرمان، بوشهر، شهر کرد، همدان، بروجرد، قزوین، تبریز و عمارتهای قاجاری در تهران و خصوصا یزد گذر کردید، به خانه های قدیمی آنها سری بزنید و زیبایی وصف ناپذیر پنجره های ارسی و چوبی و سبک بسیار زیبای معماری آنها را بنگرید و به هنر آفرینان و نجاران بسیار با ذوق این مرز و بوم آفرین بگویید، و بدانید که هنرمندان ایرانی در تمام دوره ها به خلق آثار ارزنده هنری عشق می ورزیده اند. هنرمندان ارسی کار در منتهای دیانت و قناعت و حوصله با کمترین امکانات (تیشه، اره، رنده و سوهان) با نیروی عقل سلیم خود زیبایی وصف ناشدنی آفریده اند. یکی از عجایب این هنر استفاده بسیار کم از میخ و چسب بوده است؛ همواره به جای استفاده از میخ با مته محل مورد نظر را سوراخ می کردند و چوب محکم و تراشیده شده ای را در آن جای می دادند و سر و ته اضافه این میخ چوبی را اره نموده با رنده صاف می کردند، به طوری که آخر کار تصور می شد در و پنجره را از چوب یکپارچه ساخته اند. ارسیهای منبت کاری و مشبک با آلتهای بسیار ریز ناخنی که اطراف آن را برای جای شیشه، کام زده و برای وصل به همدیگر زبانه زده اند، و نمونه های چوبی دیگر مانند پنجره ها، درهای ورودی با اشکال هندسی برجسته، دروازه ها، سقفهای قابدار، کت و کمان، صندلی، نیمکت، مبل، کرسی، کمد، رخت کن، قفسه های اشیاء قیمتی، قفسه کتابخانه، یخدان، صندوقهای گوناگون، برف روب چرخ چاه، چرخ فلک، گهواره و نرده های خراطی شده بیانگر هنر نجاران این مرز و بوم است.